یونیت دندانپزشکی یکی از تجهیزات دندانپزشکی اصلی و ضروری در هر مطب دندانپزشکی است که بدون آن، ارائه خدمات درمانی به بیماران امکانپذیر نیست. اما یونیت دندانپزشکی چیست و چرا اینقدر اهمیت دارد؟ این دستگاه که با نام صندلی دندانپزشکی نیز شناخته میشود، از چندین بخش تشکیل شده که هر کدام وظیفهای خاص را در روند درمان دندانها بر عهده دارند. وجود صندلی بیمار با طراحی ارگونومیک، چراغهای مخصوص برای دید بهتر، سیستمهای مکش و آسپیراتور برای تمیز نگه داشتن دهان بیمار، همه از جمله اجزایی هستند که در کنار هم، تجربهای امن و راحت را برای بیماران فراهم میکنند.
اگر بخواهیم بدانیم دقیقاً یونیت چیه و از چه اجزایی تشکیل شده، باید به بخشهای مختلف این دستگاه توجه کنیم. یونیت دندانپزشکی با فراهم کردن امکان تنظیم صندلی، قرارگیری بهینه بیمار و دسترسی راحت دندانپزشک به ابزارها، به بهبود کیفیت درمان و کاهش زمان درمان کمک میکند. بهعلاوه، تکنولوژیهای جدید مانند سیستمهای بیسیم و چراغهای LED به کاربردیتر شدن این دستگاهها افزودهاند. بنابراین، آشنایی با اجزا و ویژگیهای یونیتهای دندانپزشکی و آشنایی با برندهای معتبر مانند یونیت زیگر میتواند برای دندانپزشکان و حتی بیماران بسیار سودمند باشد.
اما پیش از مطالعه مقاله، توصیه می کنیم این ویدئو را در پاسخ به سوال یونیت دندانپزشکی چیست، از آقای دکتر کاووسی، جراح و دندانپزشک در معرفی یونیت تماشا کنید:
یونیت دندانپزشکی چیست؟
یونیت دندانپزشکی یکی از انواع ابزارهای کار ضروری در مطب های دندانپزشکی محسوب می شود. یونیت های دندانپزشکی برای معاینه بیمار، درمان بیمار و … مورد استفاده قرار می گیرند و کاربردهای بسیار زیادی دارند. یک مطب دندانپزشکی تازه تاسیس باید دارای حداقل یک یونیت دندانپزشکی باشد. عملا بدون وجود یونیت در یک مطب دندانپزشکی، امکان انجام هیچ کاری در مطب وجود ندارد.
یونیت دندانپزشکی به غیر از اینکه دارای یک صندلی برای بیمار جهت خوابیدن می باشد، اجزای مختلف دیگری نیز در خودش جای داده است. به همین خاطر، یکی از کامل ترین تجهیزات دندانپزشکی موجود در بازار، یونیت های دندانپزشکی محسوب می شوند.
انواع یونیت صندلی دندانپزشکی
یونیت ها تنها همین یونیت صندلی های بزرگی که در مطب ها دیده می شود، نیست. به طور کلی، یونیت ها به ۳ دسته، گروه بندی می شوند:
- یونیت
- مینی یونیت
- میکرو یونیت
یونیت دندانپزشکی
یونیت یک صندلی قابل تنظیم بزرگ است که بیمار روی آن دراز می کشد. یونیت صندلی های دنداپزشکی به پدال و دسته های قابل تنظیم مجهز می باشند که دندانپزشک برای انجام معاینه فرد و عمل جراحی، از آن ها استفاده می کند. علاوه بر این تابلت همراه یونیت برای قرار گرفتن تجهیزات جراحی و تابوره نیز برای نشستن دندانپزشک استفاده می شود. اغلب یونیت های دندانپزشکی به دلیل بزرگ بودن ابعادشان برای مطب های دندانپزشکی بزرگ استفاده می شود.
مینی یونیت
قطعات مینی یونیت های دندانپزشکی همچون یونیت دندانپزشکی کامل می باشد. علت استفاده از این نوع یونیت ها در مطب های دندانپزشکی این است که کارکردی مشابه با سایرین دارد ولی فضای کمتری را اشغال می کند و حمل و نقل آن به راحتی امکان پذیر است. مینی یونیت ها تنها از ابزارهای درمانی تشکیل شده اند و صندلی همراه آن نمی باشد. به دلیل چرخدار بودن آن جابه جایی میکرویونیت بسیار آسان است.
اجزای تشکیل دهنده این نوع یونیت ها شامل موارد زیر می باشد:
- سینی ابزار
- پدال پا
- مخزن فاضلاب
- گیج نمایشگر هوا
- پوار آب و هوا
- ساکشن هوایی
- مخزن آب
- کمپرسور
- سیستم ساکشن
- پدال قابل اتوکلاو
- شیلنگ های دو سوراخ و چهار سوراخ
از مهمترین مزایای مینی یونیت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قیمت مناسب
- قابل حمل بودن
- امکان نصب لایت کیور و جرمگیر
- امکان انتخاب با کمپرسور و بدون کمپرسور
میکرو یونیت
میکرو یونیت های دندانپزشکی دارای قطعات کمتری نسبت به سایرین است و بیشتر در بیمارستان های مناطق محروم و ارتش کاربرد دارد. قطعاتی که در این نوع یونیت دندانپزشکی به کار رفته است شامل ورودی آب و هوا (دو عدد)، پدال، شلنگ پلی تان و گیج فشار می باشد. اصولا میکرویونیت ها کمپرسور ندارند و برای استفاده از آن ها نیازی به برق و لوله کشی آب نیست. از مهمترین مزایای این یوینت ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- قابلیت جا به جایی
- قیمت کمتر از مینی یوینت ها
- بدون نیاز به لوله کشی
اجزای مختلف یک یونیت دندانپزشکی
از آنجا که یونیت دندانپزشکی دستگاهی بسیار کاربردی می باشد، آشنایی با آن و بخش های تشکیل دهنده اش بسیار حائز اهمیت است. لذا فیروز دنتال بر آن است تا اطلاعات لازم درباره یونیت و اجزای آن و همچنین قیمت یونیت دندانپزشکی را به شما ارائه دهد. خصوصا اینکه بروز هرگونه اختلال در صندلی دندانپزشکی موجب ایجاد اختلال در کارایی کلینیک می گردد. یونیت های دندانپزشکی از ۸ قسمت اصلی تشکیل می شوند:
- صندلی
- تابلت
- چراغ روشن
- کراشور (لیوان پرکن، دستشویی و ساکشن)
- سیستم داخل باکس یونیت
- سیستم هوای یونیت
- سیستم آب یونیت
- پدال
صندلی دندانپزشکی
یکی از مهم ترین اجزایی که در یونیت های دندانپزشکی وجود دارند، صندلی دندانپزشکی هستند. صندلی دندانپزشکی هم برای بیمار و هم برای دندانپزشک بسیار حائز اهمیت می باشد. به همین خاطر یکی از موضوعاتی که باید برای خرید یونیت دندانپزشکی به آن توجه داشت، ارگونومی صندلی دندانپزشکی می باشد.
هر صندلی بیمار، از یک صندلی، یک تکیه گاه و یک پشتی سر تشکیل شده است. اکثر صندلی های بیمار دارای پشتی سر متحرکی هستند تا بسته به نوع بیمار و نیاز پزشک، ارگونومی سر بیمار را تغییر دهند. تغییر پشت سری بیمار یا به صورت دو حالته و یا به صورت 3 حالته قابل انجام است.
صندلی دندانپزشکی که بیمار بر روی آن می خوابد، دارای یک دسته می باشد. در صورتی که یونیت دندانپزشکی دارای دو دسته باشد، امکان خوابیدن و بلند شدن بیمار را سخت می کند. به همین خاطر، تمامی یونیت های دندانپزشکی دارای یک دسته در سمت چپ یا راست می باشند.
از نظر ساختار و فیزیک تولید یونیت صندلی های دندانپزشکی در سه تایپ Z – X – U یا I تقسیم بندی می شوند. بیشتر کارخانجات به دلیل آسان بودن تولید از روش اول استفاده می کنند. بعضی از کارخانجات نیز به این دلیل که قدرت و استحکام صندلی یونیت در نوع دوم بیشتر است از این فیزیک برای تولید استفاده می کنند.
هر صندلی یونیت دندانپزشکی دارای دو موتور می باشد. یک موتور برای قسمت نشیمن گاه و بالا و پائین کردن، موتور دیگر جهت جابجایی پشتی مورد استفاده قرار می گیرد. برای راحتی کار دندانپزشک علاوه بر قابلیت انتخاب position های مختلف، دو mode در صندلی ها به نام های Zero position و Over position پیش بینی می شود.
Zero position حالتی است که صندلی به پائین ترین حالت خود رسیده و پشتی نیز به حالت ۹۰ درجه برمی گردد و Over position نیز حالتی است که صندلی به بالاترین ارتفاع و پشتی نیز به حالت خوابیده یا ۱۸۰ درجه نسبت به نشیمن گاه می رسد.
از جمله ویژگی هایی که باید برای یک صندلی خوب در یونیت دندانپزشکی وجود داشته باشند، می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- داشتن امکان تنظیم خودکار برای دندانپزشک
- داشتن پشتی نرم و مناسب
- ساخته شده با مواد با کیفیت و داشتن طول عمر بالا
- ساخته شده به ارگونومی مناسب بیمار در حین درمان
- داشتن ارتفاع استاندارد
- امکان حرکت صندلی از طریق پدال کنترل و یا کیبورد روی صفحه نمایش
چراغ در یونیت دندانپزشکی
یکی از انواع ابزارهایی که در یونیت دندانپزشکی وجود دارد، چراغ است. چراغ در یونیت بسیار حائز اهمیت بوده که امکان دیدن داخل دهان بیمار را برای پزشک فراهم می کند. یونیت های دندانپزشکی جدید دارای چراغ های ال ای دی می باشند. اما در گذشته بیشتر چراغ هایی که در یونیت های دندانپزشکی وجود داشتند، هالوژنی بودند.
یکی از مهم ترین ویژگی های یک چراغ در یونیت دندانپزشکی، داشتن نور سرد است. نور سرد باعث ایجاد گرما در هنگام کار بر روی دندان بیمار نمی شود. از طرفی نوری که در یک چراغ دندانپزشکی وجود دارد باید کاملا نافذ باشد تا بتوان داخلی ترین بخش دهان بیمار را نیز مشاهده کرد.
کاشه کراشوار
یکی دیگر از اجزای یک یونیت دندانپزشکی، کاسه کراشوار می باشد. کاسه کراشوار نام یک ظرفی است که در کنار صندلی دندانپزشکی قرار می گیرد. در حین درمان، ممکن است بیمار نیاز به تخلیه بزاق و خون دهان خودش داشته باشد. در این حالت می تواند در کاسه تعیین شده تمامی بزاق دهان و هر چیزی که می خواهد را خارج کنید.
کاسه کراشوار استفاده شده در یونیت دندانپزشکی از جنس سرامیک و چینی می باشد. به راحتی قابل جابجایی است و می توان آن را تمیز کرد. لازم به توضیح است که به غیر از کاسه قرار داده شده در کنار صندلی دندانپزشکی، یک شیر آب کوچک نیز قرار داده شده اند که این شیر کوچک وظیفه ریختن آب در یک لیوان جهت شستشوی دهان بیمار را دارد.
از جمله ویژگی های کاسه تعبیه شده در یونیت این است که امکان جدا کردن آن در اکثر موارد وجود دارد. پس می توان بدون دغدغه تمیزی و آلودگی، آن را از روی یونیت جدا کرد و شستشو نمود.
تابلت
مانیتور در یونیت دندانپزشکی
یکی از اجزای یونیت دندانپزشکی که اتفاقا در همه یونیت ها وجود ندارد، مانیتور است. مانیتور برای مشاهده گرافی های دندانی بیماران مورد استفاده قرار می گیرد و می تواند به سیستم گرافی مطب دندانپزشکی متصل شود. در مانیتور یونیت دندانپزشکی امکان دسترسی به پرونده های گرافی بیماران وجود داشته و دندانپزشک می تواند در حین درمان به راحتی به مانیتور نگاه کند. لازم به توضیح است که مانیتور دندانپزشکی با یک موس کوچک کار می کند و می تواند به صورت یک آپشن اضافه بر روی یونیت دندانپزشکی خریداری شود.
سیستم آسپیراتور
یکی دیگر از اجزای یک یونیت دندانپزشکی، سیستم آسپیراتور است. این سیستم از یک لوله کوچک تشکیل شده است که بزاق جمع شده در دهان بیمار را مکش می کند. در واقع، این سیستم، به نام سیستم ساکشن یونیت نیز شناخته می شود که برای جمع کردن بزاق، مکش ذرات کوچک در دهان مانند ذرات مواد پر کننده دندانی و خون مورد استفاده قرار می گیرد.
سیستم مکش یک یونیت دندانپزشکی باید دارای کیفیت بسیار بالایی باشد. چرا که این سیستم می بایست تمامی بزاق و آبی که در دهان بیمار باقی مانده است را مکش کند. در غیر این صورت دید دندانپزشک برای درمان بیمار بسیار کاهش پیدا می کند و این موضوع نه برای دندانپزشک و نه برای بیمار مطلوب نیست.
پدال
یکی دیگر از اجزایی که در یونیت دندانپزشکی وجود دارد، پدال است. پدال در یونیت های دندانپزشکی برای فعال کردن چرخش ابزارهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. از پدال می توان برای تنظیم صندلی دندانپزشکی و یا فعال کردن آب استفاده کرد. برخی از مدل های یونیت های دندانپزشکی، دارای پدال بی سیم می باشند که با وای فای کار می کنند. این پدال ها به راحتی قابلیت جابجایی دارند و می توانند ساده تر و ایمن تر مورد استفاده قرار گیرند. پدال های بی سیم عمر طولانی تری دارند و فقط کافیست که هر 4 الی 5 ماه یک بار، این پدال ها شارژ شوند.
سیستم داخل باکس یونیت
تاریخچه یونیتهای دندانپزشکی
یونیت دندانپزشکی از گذشته تا امروز دستخوش تحولات بسیاری بوده و با پیشرفتهای تکنولوژیکی، به ابزاری پیشرفته و کارآمد تبدیل شده است. این دستگاه که امروزه به یکی از عناصر اصلی هر مطب دندانپزشکی بدل شده، در ابتدا بسیار ساده و بدون امکانات امروزی بود و تنها به یک صندلی ساده و چند ابزار دستی محدود میشد. به تدریج، با رشد علم دندانپزشکی و نیاز به ابزارهایی که بهبود کیفیت و سرعت درمان را ممکن سازند، تغییرات و اصلاحات زیادی در طراحی و ساخت یونیتهای دندانپزشکی ایجاد شد.
تحولات اولیه در طراحی یونیتهای دندانپزشکی
در اواخر قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، اولین یونیتهای دندانپزشکی با صندلیهای ساده و پایههای ثابت طراحی شدند که امکان تنظیم چندانی نداشتند. با گذشت زمان و با افزایش تقاضا برای بهبود راحتی بیمار و سهولت کار دندانپزشک، طراحی یونیتها تغییرات قابل توجهی پیدا کرد. به عنوان مثال، صندلیهای دندانپزشکی با قابلیت تنظیم ارتفاع و تغییر زاویه پشت صندلی معرفی شدند که به دندانپزشک این امکان را میداد تا از زوایای مختلف به دهان بیمار دسترسی پیدا کند. همچنین، ابزارهای مکش اولیه و سیستمهای نوری ابتدایی به این یونیتها افزوده شدند تا شرایط بهداشتی بهتری فراهم شود.
پیشرفتهای تکنولوژیکی در ساخت یونیتهای دندانپزشکی مدرن
در سالهای اخیر، تکنولوژی در طراحی و ساخت یونیتهای دندانپزشکی پیشرفتهای چشمگیری داشته است. اکنون یونیتهای دندانپزشکی مدرن به چراغهای LED با نور سرد مجهز شدهاند که امکان دید بهتر و دقیقتری از دهان بیمار را برای دندانپزشک فراهم میکنند. همچنین سیستمهای مکش پیشرفته و پدالهای کنترلی بیسیم، راحتی بیشتری برای دندانپزشک به همراه دارند و موجب سرعت بیشتر در انجام کارها میشوند. علاوه بر این، مانیتورهای دیجیتال و قابلیت اتصال به سیستمهای رادیوگرافی دیجیتال نیز به برخی یونیتها افزوده شده است تا دندانپزشک بتواند تصاویر رادیوگرافی بیمار را بلافاصله بررسی کند. این پیشرفتها باعث شده که یونیتهای دندانپزشکی به دستگاههایی چند منظوره و بسیار کارآمد تبدیل شوند که تمامی نیازهای دندانپزشکی مدرن را پوشش میدهند.
صندلی دندانپزشک یا تابوره چیست؟
یکی از انواع اجزایی که در یونیت های دندانپزشکی وجود دارند، صندلی دندانپزشکی می باشند. صندلی دندانپزشکی برای نشستن دندانپزشک ساخته شده اند و باید راحتی دندانپزشک را در حین انجام درمان دندان تامین کنند. صندلی دندانپزشک کاملا متحرک بوده و امکان انتقال دندانپزشک را به سادگی فراهم می کند.
یکی از ویژگی های صندلی دندانپزشک این است که بدون دسته ساخته می شود. زیرا نیازی به گذاشتن دست بر روی دسته های صندلی نیست و حتی وجود یک دسته بر روی صندلی دندانپزشک، برای دندانپزشک مزاحمت ایجاد می کند. یک صندلی خوب برای دندانپزشک باید راحت، نرم و بسیار با کیفیت باشد تا امکان استفاده طولانی مدت را فراهم کند.
ویژگی های یک یونیت دندانپزشکی خوب
اگر به دنبال این هستید که یک یونیت دندانپزشکی خوب بخرید که سال ها برایتان کارکرد داشته باشد، دارای دارای ویژگی های منحصر به فردی باشد که در زیر به آن اشاره می کنیم:
- صندلی یونیت قابل تنظیم بوده و این مورد راحتی دندانپزشک را بیشتر مي کند و دید و کنترل بهتر و بیشتری روی دهان و دندان بیمار دارد.
- دندانپزشک به تمامی اینسترومنتهای دندانپزشکی مورد نیاز خود دسترسی سریع و آسان داشته باشد و در جهت رفاه بیمار استفاده کند.
- تمیز و ضدعفونی کردن این دستگاه کاملا آسان بوده و به خوبی تمیز شود.
- ثبات رنگی بالایی در برابر مواد شیمیایی ضدعفونی کننده داشته و این طول عمر یونیت دندانپزشکی را بیشتر می کند.
- منابع آب و مواد ضد عفونی کننده در این دستگاه کاملا مجزا بوده که در این صورت تجمع میکرواُرگانیزمها کم شود.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم به سوال شما در رابطه با اینکه یونیت دندانپزشکی چیست؟ پاسخ دهیم. در حال حاضر، با توجه به اینکه یونیت دندانپزشکی کاربرد بسیار زیادی در یک مطب دندانپزشکی دارد، باید در هنگام خرید و انتخاب یونیت، به یک سری نکات توجه داشت. کیفیت بالای یونیت دندانپزشکی و قیمت مناسب آن، از جمله ویژگی های یک یونیت محسوب می شوند.