اتوکلاو رومیزی
مقدمه
اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی، یکی از مهم ترین تجهیزات مطب های دندانپزشکی است؛ چرا که وظیفه ی این دستگاه، استریل و ضدعفونی کردن تجهیزات دندانپزشکی می باشد. از آن جایی که سلامت بیماران مهم ترین اولویت دندانپزشکان می باشد، این دستگاه در تمام مراکز دندانپزشکی مورد استفاده قرار می گیرد. این دستگاه می تواند به کمک حرارت بخار آب تحت فشار، وسایل و تجهیزات مطب را ضد عفونی نماید.
استریل کردن یا سترون سازی با استفاده از حرارت بخار آب تحت فشار، یعنی این که تمام اشکال حیاتی میکروبی از بین برود. طبق این نکته، استریل کردن به یکی از ضروریات مراکز بهداشت و درمان و در کل همه ی مراکز مرتبط با سلامت بیماران، تبدیل شده است. اتوکلاو سبب شد، استریل و تمیز کردن تجهیزات پزشکی و دندانپزشکی بسیار آسان تر و مطمئن تر انجام گیرد. همین امر، اتوکلاو را به یکی از محبوب ترین تجهیزات پزشکی تبدیل کرده است.
اتوکلاو یا استریلایزر (Sterilizer) می تواند به راحتی انواع قارچ ها، ویروس ها، میکروب ها و همچنین انواع میکرو ارگانیسم ها را از بین ببرد. این دستگاه در حال حاضر در انواع مختلفی تولید می گردد که شامل اتوکلاو آزمایشگاهی، اتوکلاو بیمارستانی ، اتوکلاو کلینیکال و اتوکلاو رومیزی می باشد. تنوع دستگاه اتوکلاو، استفاده از آن را در صنایع مختلف، ممکن می سازد و ما قصد داریم در این مطلب به بررسی اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی بپردازیم.
معرفی اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی
با توجه به کاربرد و ویژگی های اتوکلاو رومیزی، این دستگاه به یکی از جدا نشدنی ترین تجهیزات دندانپزشکی تبدیل شده است. دلیل این امر نیز این است که این دستگاه می تواند، مراحل استریل کردن را با دقت بسیار بالایی انجام دهد. افراد در گذشته، برای استریل کردن تجهیزات دندانپزشکی از الکل و حرارت استفاده می کردند؛ اما پیشرفته بودن دستگاه اتوکلاو و دقت بالای آن، سبب کنار رفتن روش های سنتی شد.
این دستگاه، دارای یک محفظه ی سربسته است که استریل کردن تجهیزات در آن انجام می گیرد. دمای این محفظه، بیش از 100 درجه ی سانتیگراد است. اتوکلاو با این درجه ی حرارت، آب را به بخار تبدیل می کند.
ویژگی های اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی
از جمله مهم ترین ویژگی های اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی عبارت اند از:
- دارای یک درب اتوماتیک است و همچنین می توان به صورت دستی، درب دستگاه را باز کرد.
- مخزن این دستگاه تمام استیل بوده و جنس بدنه ی آن از ورقه ی فولادی می باشد که با رنگ الکترو استاتیک ضد خش، پوشیده شده است.
- یکی از ویژگی های جالب توجه این دستگاه، برخورداری از برد الکترونیکی هوشمند است که تمام اطلاعات را به صورت فارسی نمایش می دهد. بنا بر این در صورت داشتن اختلال، خطای دستگاه بر روی ال سی دی آن مشخص می شود.
- این دستگاه دارای 5 سیکل کاری می باشد که شامل Prion program 134c Quick Program 134c، Universal Program 134c Gentle Program 121c و Laboratory program 121 c هستند.
- اتوکلاو رومیزی، دارای تست نفوذ پذیری بخار (B&D) و همچنین تست نشتی بخار (Vacum Test) می باشد.
- برخورداری از مولد بخار سریع یا همان Fast Steam Generator، دیگر ویژگی های این دستگاه می باشد.
- این دستگاه، خشک کن هیتری مجزا دارد.
- ورودی هوای اطاقک این نوع اتوکلاو، فیلتر هپا دارد.
- این دستگاه، قابلیت تنظیم مدت زمان، فشار و دما را دارد.
- یکی دیگر از ویژگی های اتوکلاو رومیزی این است که این دستگاه، دارای شیر اطمینان ایتالیایی با گواهی CE، مهر استاندارد، پمپ وکیوم و تاییدیه ی اداره ی کل تجهیزات پزشکی می باشد.
کاربردهای اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی
ویژگی های این دستگاه، سبب شد که از اتوکلاو در صنایع مختلفی استفاده شود؛ یعنی محدوده ی کاربردی آن، بسیار وسیع می باشد. البته معمولا از اتوکلاو رومیزی در دندانپزشکی استفاده می شود. همان طور که می دانید، مراکز دندانپزشکی دارای یک سری تجهیزات و وسایل هستند که روزانه از آن ها، برای بیماران مختلفی استفاده می کنند.
استریل کردن این تجهیزات، امری واجب به شمار می رود. تولیدکنندگان هم، یک نوع اتوکلاو با ابعاد و اندازه ی مناسب برای کار دندانپزشکان طراحی و تولید کرده اند که می توان آن را بر روی میز قرار داد. این دستگاه، ابعاد کوچکی دارد و لذا پرسنل دندانپزشکی می توانند آن را در دسترس خود قرار دهند. این نوع اتوکلاو، اتوکلاو رومیزی نام دارد. این دستگاه به مانند سایر اتوکلاوها، وظیفه ی پاکسازی و استریل کردن ابزار و لوازم درمانی را دارد. سرعت عمل و دقت بالای آن، سبب می شود پرسنل در سریع ترین زمان، پروسه ی استریل کردن را انجام داده و در زمان، صرفه جویی کنند.
می توان گفت که به طور کلی هر وسیله ی دندانپزشکی ای که قابلیت تحمل دمای بالا دارد را می توان با استفاده از این دستگاه، استریل کرد. معمولا تجهیزاتی از جنس کاغذ و پلاستیک که تحمل حرارت بالا را ندارند در این دستگاه قرار نمی دهند.
کاربردهای اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی
ویژگی های این دستگاه، سبب شد که از اتوکلاو در صنایع مختلفی استفاده شود؛ یعنی محدوده ی کاربردی آن، بسیار وسیع می باشد. البته معمولا از اتوکلاو رومیزی در دندانپزشکی استفاده می شود. همان طور که می دانید، مراکز دندانپزشکی دارای یک سری تجهیزات و وسایل هستند که روزانه از آن ها، برای بیماران مختلفی استفاده می کنند.
استریل کردن این تجهیزات، امری واجب به شمار می رود. تولیدکنندگان هم، یک نوع اتوکلاو با ابعاد و اندازه ی مناسب برای کار دندانپزشکان طراحی و تولید کرده اند که می توان آن را بر روی میز قرار داد. این دستگاه، ابعاد کوچکی دارد و لذا پرسنل دندانپزشکی می توانند آن را در دسترس خود قرار دهند. این نوع اتوکلاو، اتوکلاو رومیزی نام دارد. این دستگاه به مانند سایر اتوکلاوها، وظیفه ی پاکسازی و استریل کردن ابزار و لوازم درمانی را دارد. سرعت عمل و دقت بالای آن، سبب می شود پرسنل در سریع ترین زمان، پروسه ی استریل کردن را انجام داده و در زمان، صرفه جویی کنند.
می توان گفت که به طور کلی هر وسیله ی دندانپزشکی ای که قابلیت تحمل دمای بالا دارد را می توان با استفاده از این دستگاه، استریل کرد. معمولا تجهیزاتی از جنس کاغذ و پلاستیک که تحمل حرارت بالا را ندارند در این دستگاه قرار نمی دهند.
انواع اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی
اتوکلاوهای رومیزی را در سه کلاس N و S و B تولید می کنند که هر کدام از آن ها قابلیت ها و کاربردهای خاص خود را دارند که عبارت اند از:
- اتوکلاو رومیزی کلاس N: این دستگاه را به منظور استریل کردن ابزار و وسایل جامدی که پوشش ندارند، طراحی و تولید نموده اند. طبق این نکته، نمی توان با استفاده از آن، پارچه، کاغذهای بهداشتی یا آزمایشگاهی را استریل نمود؛ یعنی هر وسیله ای که دارای پوششی مثل پارچه است را نمی توان در این دستگاه قرار داد. علاوه بر این، این دستگاه نمی تواند تجهیزات حفره دار را هم استریل کند.
- اتوکلاو رومیزی کلاس S: این دستگاه، برای استریل کردن دو نوع ابزار استفاده می گردد و از پرکاربرد ترین اتوکلاوهای رومیزی می باشد. شما می توانید با این نوع اتوکلاو هم ابزار و تجهیزات جامد پوشش دار و هم بدون پوشش را استریل نمایید. این دستگاه، قابلیت استریل کردن گاز تک لایه ی بهداشتی، پارچه و ابزارآلات جامد را دارد. عملکرد این دستگاه به طور کلی مانند سری N و برای ابزارهای جامد است؛ البته با این تفاوت که در کنار ابزارهای جامد بدون پوشش، ابزارهای جامد پوشش دار و حفره دار را هم استریل می کند.
- اتوکلاو رومیزی کلاس B: این نوع اتوکلاو از دو مدل دیگر رایج تر و پرکاربردتر است؛ چون هم می تواند تمام تجهیزات مدل N و S را استریل کند و هم قابلیت استریل کردن مواد نساجی را دارد. پمپ وکیوم و قدرت ایجاد خلاء -0/9 بار از مهم ترین ویژگی های این مدل است.
نحوه ی عملکرد انواع اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی
همان طور که اشاره نمودیم، این اتوکلاو در سه کلاس، طراحی و تولید می شود که هر کدام از آن ها،کاربرد خاص خود را دارند. طبیعتا نحوه ی عملکرد آن ها نیز با هم فرق دارد. برای مثال، بخشی از هوای اتوکلاو سری کلاس N به کمک نیروی جاذبه از بین می رود. سایر هوای موجود نیز به بخار تبدیل شده و به شکل بخار از دستگاه خارج می شود.
ولی عملکرد اتوکلاو کلاس S به شکل دیگری است؛ یعنی استریل کردن را در سه مرحله انجام می دهد و هوای داخل آن به طور کلی از بین می رود.
عملکرد اتوکلاو رومیزی کلاس B، تحت تاثیر پمپ وکیوم است. این پمپ کمک می کند که هوای داخل دستگاه به طور کلی خارج شود. سپس با ایجاد فشار منفی، سبب به وجود آمدن بخار می شود. از آن جایی که قدرت استریل کردن این مدل نسبت به دو مدل قبلی بسیار بالاتر است، معمولا در مراکز دندانپزشکی از این سری اتوکلاو رومیزی استفاده می گردد.
ویژگی های اتوکلاو رومیزی دندانپزشکی کلاس B
این مدل اتوکلاو، رایج تر و پرمصرف تر از دو مدل دیگر است و به اولین انتخاب مراکز دندانپزشکی تبدیل شده است. ما در ادامه، برخی از ویژگی های آن را مرور می کنیم:
- کاربری بسیار آسانی دارد.
- دارای سیکل کاری تنوع نظیر 121 درجه، 134 درجه و همچنین حالت فلش است.
- انواع تست های Helix ،Bowie & Dick و PCD را پاس کرده است.
- از یک نمایشگر LCD دیجیتال برخوردار می باشد.
- برای افزایش امنیت، درب دستگاه مجهز به قفل مکانیکی است.
- دارای سیستم های متنوع، نظیر سیستم کنترل نوسانات برق، سیستم کنترل نشت بخار، سیستم تست الکتریکی، سیستم هشدار دهنده و سیستم هوای ورودی آنتی باکتریال می باشد.
- دارای نمایشگری است که نحوه ی عملکرد دستگاه را در طول سیکل کاری نشان می دهد.
- امکان نصب پرینتر را دارد؛ یعنی می توان تمام پارامترهای استریل را به صورت مکتوب، ثبت کرد.
- مجهز به سیستم وکیوم 6 مرحله ای، خشک کن قوی و هوشمند، 6 برنامه ی کاری از پیش مشخص شده، کنترل دما و فشار از طریق چند سنسور و سیکل prion می باشد.
جمع بندی و سخن آخر
هر وسیله ی مدرن و جدیدی، نحوه ی عملکرد خاص خود را دارد و اتوکلاو رومیزی نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. اگر نحوه ی کارکرد آن را بلد نباشید و به طور نادرست از آن استفاده کنید به دستگاه آسیب می رسانید. این آسیب می تواند هم بر روی سلامت فردی و هم سلامت محیط درمانی، تاثیر بگذارد.
بهتر است قبل از استفاده از این دستگاه، کاملا با شرایط بهداشتی و ایمنی آن آشنا شوید. برای رسیدن به این آگاهی نیز، ابتدا دستورالعمل های دستگاه مربوطه را خوب مطالعه کنید. سپس شرایط بهداشتی را رعایت کنید. مثلا از تجهیزات بهداشتی ای نظیر دستکش، عینک و ماسک استفاده نمایید. همچنین اگر احساس کردید که در زمان کار کردن با این دستگاه به مشکل برخورده اید، حتما از یک فرد که در این زمینه متخصص است کمک بگیرید. می توان گفت که به طور کلی اگر می خواهید با این دستگاه به راحتی کار کنید و با مشکل رو به رو نشوید، حتما آموزش های لازم در این زمینه را فراگیرید.