یکی از تجهیزات دندانپزشکی مهم و ضروری در مطب های دندانپزشکان، اتوکلاو دندانپزشکی است. بنابراین لازم است تا هر دندانپزشک و یا دستیارشان، نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی را بداند. در این مطلب از فیروز دنتال به مبحث مهم و کاربردی نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی پرداخته ایم. پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی به چه صورتی است؟
قبل از این که بخواهیم در خصوص نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی توضیحاتی دهیم، نیاز است تا در خصوص عملکرد این وسیله توضیح دهیم. اتوکلاو از دو کلمه اتو و کلاو ساخته شده است. اتو به معنای اتوماتیک و کلاو به معنای کلید دستگاه می باشد. اتوکلاو یک وسیله ای است که از آن برای استریل کردن اجسام دندان پزشکی استفاده می شود.
عملکرد این دستگاه به این صورت است که با استفاده از حرارت و فشار، عمل استریل کردن را انجام می دهد. از آنجایی که حفظ بهداشت یکی از مهم ترین اصول در دندان پزشکی محسوب می شود پس استفاده از این دستگاه اهمیت بسیار زیادی را بین دندان پزشکان دارد. کار با این دستگاه چندان سخت نیست و هر دندان پزشکی به سادگی می تواند از آن استفاده کند.
برای کار با این دستگاه باید آن را به برق متصل کنید تا بتواند شروع به فعالیت کند. برای این که بدانید چطور باید درب این دستگاه را باز کنید نیاز است تا بدانید دستگاه اتوکلاو شما چند فلکه ای است. معمولا اتوکلاوهای 25 لیتری دارای 7 فلکه هستند. در مقابل اما اتوکلاو های 10 لیتری 5 فلکه دارند. برای این که بتوانید از دستگاه اتوکلاو استفاده کنید در ابتدا باید درب فلکه های آن را باز کنید.
از آنجایی که دستگاه های اتوکلاو دندان پزشکی در انواع مختلفی و توسط برندهای متفاوتی تولید می شوند؛ ممکن است نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی که توسط یک برند تولید می شود با دیگری متفاوت باشد. برای این که بتوانید به درستی با عملکرد و کار کردن با این دستگاه ها آشنا شوید بهتر است به دفترچه راهنمایی که داخل این دستگاه ها قرار دارند مراجعه کنید.
تنظیم دما در نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی چگونه انجام می شود؟
در نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی یکی از موارد مهم تنظیم دماست. همان طور که گفته شد برای استریل کردن اقلام دندان پزشکی نیاز است که از اتوکلاو استفاده شود. بر روی دستگاه اتوکلاو یک صفحه نمایشگر قرار دارد. بر روی صفحه نمایشگر دستگاه اتوکلاو می توان مدت زمان مورد نیاز برای استریل کردن اقلام دندان پزشکی، دمای دستگاه اتوکلاو و… را مشخص کرد.
مدت زمان مناسب برای استریل کردن اجسام معمولا 30 دقیقه می باشد اما شما قادر هستید که این مدت زمان را کم و یا زیاد کنید. اگر می خواهید عمر مفید دستگاه اتوکلاو را افزایش دهید بهتر است خارج از اصول و عرف از این دستگاه کار نکشید و استاندارد هایی که برای این دستگاه موجود است را رعایت کنید.
ضد عفونی کردن توسط دستگاه اتوکلاو
برای این که بتوانید نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی را به درستی انجام دهید؛ نیاز است تا با مراحل ضد عفونی و استریل کردن این دستگاه آشنایی کاملی داشته باشید. ضد عفونی و استریل کردن اقلام دندان پزشکی در طی فرایند 9 مرحله ای صورت می پذیرد. آب گیری، پیش خلاء، افزایش دما، استریل، تخلیه، پس خلاء، خشک کن، یکسان سازی و پایان کار را می توان مراحلی دانست که نیاز است برای ضدعفونی کردن اقلام دندان پزشکی طی شود.
برای مرحله آب گیری نیاز است در ابتدا درب دستگاه باز شود. درون دستگاه اتوکلاو یک سینی قرار دارد که باید این سینی از درون دستگاه خارج شود. سینی دستگاه اتوکلاو درجه بندی شده است و نیاز است تا درجه ماکسیمم درون سینی پر از آب شود. بعد از این مرحله باید اقلامی که قصد ضد عفونی و استریل کردن آن ها را دارید درون این سینی قرار گیرد.
نکته بسیار مهمی که وجود دارد این موضوع است که اگر آب درون سینی کم تر از حد مجاز باشد دستگاه اتوکلاو اخطاری در این باره به شما می دهد. زمانی که کار دستگاه اتوکلاو به پایان برسد، این دستگاه با هشدار به شما اعلام می کند که می توانید وسایل را از درون دستگاه خارج کنید.
چه وسایلی را نمی توان درون اتوکلاو قرار داد؟
برخی از اقلام دندان پزشکی وجود دارند که امکان قرار دادن آن ها در درون دستگاه اتوکلاو وجود ندارد. این مورد یکی از واجبات کار است که باید دندان پزشکان در ارتباط با آن ها اطلاعاتی کافی را داشته باشند. بهتر است قبل از استفاده از دستگاه های اتوکلاو در خصوص نحوه کار با آن ها اطلاعاتی کامل را داشته باشید تا بتوانید از بروز خطرات احتمالی جلوگیری کنید.
از قرار دادن مواد سمی درون دستگاه های اتوکلاو اکیدا خودداری نمایید. برخی از ابزار آلات دندان پزشکی وجود دارند که از جنس پلاستیک هستند؛ طبعا این مواد در صورتی که در معرض گرما قرار بگیرند به سرعت ذوب خواهند شد. مواد قابل اشتعال نیز از دیر اقلام مصرفی به شمار می آیند که نمی توان آن ها را در درون اتوکلاو قرار داد. وسایلی که ممکن است در اثر گرما از آن ها بخار خارج شود نیز نباید درون این دستگاه ها قرار بگیرند.
اگر نیاز دارید تا برای مطب خود با انواع یونیت دندانپزشکی نیز آشنا شوید، روی آن کلیک کنید.
نکات مهم در نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی
در نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی باید گفت قبل از استفاده از دستگاه اتوکلاو نیاز است تا درون سینی را کاملا تمیز نمایید. این کار را به وسیله یک دستمال انجام دهید. بعد از استفاده از دستگاه اتوکلاو حتما مجدد دستگاه را تمیز کنید. در صورتی که دستگاه به برق متصل باشد نباید نسبت به تمیز کردن آن اقدام کنید. زمانی که قصد استریل کردن را دارید حتما به وسیله دستکش این اقلام را درون سینی قرار دهید.
بعد از استریل شدن اقلام نیاز است که آن ها را سه ساعت در فضای آزاد قرار دهید و سپس آن ها را بسته بندی کنید. زمانی که دستگاه در حال انجام کار است به هیچ عنوان به آن دست نزنید و در درون دستگاه وسیله را قرار ندهید، در صورت انجام چنین کاری دستگاه صدمه خواهد دید.
بایدها ونبایدهای دستگاه های اتوکلاو
تا به اینجای مقاله در مورد نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی توضیحاتی داده شد. ممکن است این سوال در ذهنتان به وجود آید که در هنگام کار این دستگاه باید چه مواردی را رعایت کرد تا دستگاه دچار مشکل نشود. به هیچ عنوان با پیچ های درب دستگاه اتوکلاو بازی نکنید، در صورت انجام همچنین کاری دستگاه با مشکلاتی جدی روبرو خواهد شد.
سعی کنی در صورتی که نیازی به دستگاه ندارید حتما سیم دستگاه را از پریز برق جدا کنید چرا که ممکن است به دلیل نوسانات برقی که وجود دارد دستگاه آسیب ببیند. محفظه خارجی اتوکلاو را هر روز به وسیله مواد ضد عفونی کننده پاکیزه کنید. حتما به صورت دوره ای دستگاه اتوکلاو خود را سرویس نمایید تا در صورت بروز مشکل آن را به دست تعمیرکار بسپارید.
خطاهای دستگاه اتوکلاو
اگر نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی را نمی دانید قطعا زمانی که این دستگاه به مشکلی دچار شود، نمی توانید این مشکل را رفع نمایید. یک سری از خطاها وجود دارند که اکثر دستگاه های اتوکلاو به آن ها دچار خواهند شد. زمانی احتمال بروز این خطاها بالاتر می رود که شما به نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی آن طور که باید شاید آشنایی نداشته باشید. با ما همراه باشید.
برای این که اتوکلاو بتواند به درستی کار استریل سازی اجسام دندان پزشکی را انجام دهد نیاز است تا به یک دمای مشخصی برسید. در برخی اوقات دستگاه اتوکلاو قادر به رسیدن به این دمای مشخص نیست و چند دلیل برای این مورد وجود دارد که شما باید تک به تک آن ها را بررسی نمایید.
ممکن است وسایلی که درون دستگاه اتوکلاو قرار می گیرند، آسیب ببینند. در برخی اوقات دستگاه های اتوکلاو دچار بروز خطا می شوند. این خطا باعث می شود تا دمای دستگاه اتوکلاو به بیش از مقدار مجاز و تعیین شده برسد. در چنین صورتی امکان صدمه دیدن وسایلی که درون اتوکلاو قرار دارند، وجود دارد.
استریل نشدن اجسام. هدف از داشتن اتوکلاو دندان پزشکی استریل و ضد عفونی اقلام دندان پزشکی است. در صورتی که دستگاه اتوکلاو به دمای معینی که برایشان در نظر گرفته شده است، نرسند ممکن است این وسایل به درستی استریل نشوند.
در برخی مواقع ممکن است عمل تخلیه آب این دستگاه به درستی انجام نشود. در چنین صورتی دستگاه به جای تخلیه آب، آن را به صورت بخار خارج می کند. انجام این عمل یک چیز غیر عادی است و بهتر است سریعا به فکر حل این مشکل باشید.
کلاس بندی اتوکلاوها
همان طور که در ابتدای مقاله در ارتباط با آن ها صحبت شد؛ اتوکلاو ها در انواع مختلفی تولید می شوند. برای این که بتوانید نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی مربوط به هر کلاس را بدانید کافیست در ارتباط با آن کمی تحقیق کنید. اتوکلاوها با توجه به ابزاری که در درون آن ها قرار می گیرند به سه کلاس متنوع تقسیم می شوند.
کلاس N
این نوع از کلاوها برای ابزارهای جامد و بدون پوشش استفاده می شوند تا آن ها را استریل کنند.
کلاس S
این نوع از اتوکلاو ها نیز عملکردی مانند اتوکلاوهای کلاس N را دارند. تنها تفاوتی که این دو نوع از اتوکلاو ها دارند در این است که اتوکلاو های کلاس S می توانند ابزار های بدون پوشش را نیز استریل کنند.
کلاس B
این کلاس از اتوکلاو ها را می توان بهترین و در عین حال کامل ترین نوع اتوکلاو ها دانست. ویژگی مثبتی که این اتوکلاو ها دارند در این است که علاوه بر استریل کردن اجسام جامد روکش دار و بدون روکش، منسوجات را نیز ضد عفونی می کنند.
سخن پایانی
اتوکلاوهای دندانپزشکی به عنوان یکی از مهمترین تجهیزات در یک مطب است. به همین دلیل در این مقاله به طور کامل در مورد نحوه کار با اتوکلاو دندانپزشکی صحبت شده است و مطالب بسیار کاربردی بیان شده است.