درمان کانال ریشه ( canal treatment Root) یک روش درمانی برای درمان عفونت ریشه دندان است. این نوع درمان، دردناک نیست؛ اما راه نجات دندان از خرابی است. اگر از این روش درمان در دندانپزشکی استفاده نکنید، ممکن است مجبور شوید تا دندان را به طور کلی بردارید و جای خالی آن را با روش های جایگزین پرکنید. در این مقاله، قصد داریم به بررسی درمان کانال ریشه و هر آنچه که در این مورد باید بدانید، صحبت کنیم. پس اگر به این نوع موضوعات علاقمندید تا پایان این محتوا همراه ما باشید.
بخش های مختلف ریشه دندان
قبل از اینکه درباره درمان کانال ریشه یا اصطلاحا روت کانال صحبت کنیم، لازم است تا با بخش های مختلف دندان آشنا شوید. دندان ها از نظر ساختار به ۹ بخش تقسیم می شوند:
- Crown یا تاج دندان: تاج دندان به رنگ سفید رنگ است و در قسمت بالایی لثه، قرار می گیرد.
- Cervix یا گردن: بدنه اصلی دندان را گردن گویند.
- Root یا ریشه دندان: ریشه، دندان ها را در لثه مستقر می کند. دندان های آسیاب، 2 تا 3 ریشه دارند اما باقی دندان ها، تنها یک ریشه دارند.
- مینای دندان: تاج هر کدام از دندان ها از مینا، پوشیده شده است. جالب است بدانید که سخت ترین ماده بدن، همان مینا است که حتی از استخوان هم پیشی گرفته است. از آن جایی که مینا، دارای سلول های مرده است؛ توانایی ترمیم و بازسازی بافت خودش را ندارد.
- لثه: یک بافت صورتی و نرم است که سبب شده تا دندان ها بتوانند در کنار هم قرار گیرند.
- عاج دندان: بخش اصلی هر دندان، عاج دندان است. برخلاف مینا، عاج بافت زنده دارد. همچنین در عین حال که نرم است، یک ساختاری مانند استخوان دارد. عاج دندان از حساسیت بالایی برخوردار است و به وسیله مینای دندان، محافظت می شود.
- پالپ: پالپ، همان محافظ مغز دندان است. پالپ از قسمت تاج تا ریشه، امتداد یافته است. این محفظه دارای رگ خونی و بافت عصبی است. در واقع زمانی که شما دندان درد می کنید، یعنی آسیب یا پوسیدگی به پالپ دندان رسیده است. از طرفی دیگر با دارا بودن رگ های لنفی، می تواند با عفونت مقابله کند.
- سمنتوم: به بافت سختی که ریشه دندان را می پوشاند، سمنتوم گوییم. این لایه از مینای دندان نرم تر است اما با این حال یک بافت سخت در نظر گرفته می شود.
- کانال ریشه: یک فضای بازی در داخل ریشه قرار دارد که به کانال ریشه، معروف است.
درمان کانال ریشه چیست؟
کانال ریشه، انشعابات ریشه است و میزان کانال ریشه در هر دندان با دیگری، فرق دارد. در کانال ریشه رگ های خونی، بافت های عصبی و پالپ قرار دارد. عفونت در پالپ، می تواند مشکل زا باشد. وقتی که پاپ دندان، آلوده شود باید فورا درمان شود. حتما از خودتان می پرسید که این درمان چگونه است؟ در این روش درمانی، تمام محتویات زنده ایی که درون ریشه دندان قرار داشتند، تمیز می شوند.
حتما می دانید که در داخل دهان، میلیون ها باکتری وجود دارد. برخی از این باکتری ها مفید و برخی دیگر غیر مفید اند. این باکتری های مضر در یک شرایط نرمال به انسان آسیبی نمی رسانند. اما اگر در دهان فرد خراشی ایجاد شود، لق شوند، ترک بخورند و یا حتی بشکنند؛ باکتری ها شروع به فعالیت می کنند. حال اگر درمان نشوند، ممکن است به استخوان فک نفوذ کنند که اثرات به مراتب جدی تری را به همراه خواهد داشت. به درمان کانال ریشه، روت کانال نیز گفته می شود.
از اسکنر داخل دهانی مزایا و کاربردهایش بیشتر بدانید!
چه زمان به درمان کانال ریشه نیاز است؟
علائمی که در لیست زیر آوردیم نشان می دهد که به ریشه دندان آسیب رسیده است. پس اگر هر یک از این موارد برای شما آشناست، حتما به یک دندانپزشک مجرب، مراجعه کنید.
- هنگامی که می خواهید چیزی را گاز بگیرید یا بجوید، احساس درد می کنید.
- دندان های شما به گرما و سرما حساس شده اند.
- رنگ دندان رو به تیرگی رفته است.
- لثه متورم شده و حتی بعضا خون ریزی می کند.
- اطراف دندان به رنگ سفید درآمده است.
- دندان دچار لق شدگی شده است.
- گردن یا لپ ها دچار تورم شده اند.
- وقتی دندان چرک ترشح می کند.
درمان کانال ریشه در چند مرحله انجام می شود؟
این درمان به طور کلی در سه مرحله انجام می پذیرد:
-
پاکسازی و خارج کردن پالپ
معمولا در ابتدا هر آن چه که درون کانال ریشه قرار دارد را پاکسازی می کنند. بعد از آن دندانپزشک با ایجاد یک سوراخ کوچک بر روی دندان مورد نظر، دسترسی به ریشه را سهولت می بخشد. حالا دندان پزشک باید اقدام به درآوردن قسمت بیمار و یا مرده مغز دندان کند.
-
پاکسازی و پر کردن درون ریشه
در این مرحله، دندانپزشک با دقت اجزای مرده باقی مانده را از کانال دندان، تمیز می کند. بعد از اینکه کانال ریشه کاملا عاری از هر گونه بافت اضافه ای شد، دندانپزشک باید سوراخی که ایجاد کرده را ببندد. لازم است بدانید پس از اینکه سوراخ ایجاد شده بسته شد، این دندان یک دندان مرده در نظر گرفته می شود. چرا که تمام محتویات آن، خالی شده و فرد دیگر دندان مورد نظر را احساس نخواهد کرد.
-
اضافه کردن پر کننده دندان
از آن جایی که محتویات دندان به طور کامل برداشته شده، این دندان بیش از هر موقع دیگر حساس و شکننده است. و هرچه قدر که زمان بگذرد، شکننده تر نیز خواهد شد. پس باید ازآن با یک پر کننده دندان یا تاج دندان، محافظت کرد. تا زمان نصب تاج یا پر کننده دندان به هیچ وجه فرد حق ندارد که چیزی بخورد. اما بعد از اتمام دوره درمان، فرد می تواند مانند قبل از دندان های خود بهره بگیرد.
دستگاه روتاری دندانپزشکی چیست و انواع آن کدام اند؟
آیا درمان کانال ریشه دردناک است؟
تفکر عموم از درمان کانال ریشه، این است که کار بسیار دردناکی است. اما در حقیقت اگر این کار، توسط یک فرد حرفه ای و متخصص انجام شود، درد شما کم تر خواهد بود. حتی دیده شده که گاهی افراد، دردی در هنگام درمان، احساس نمی کنند. دندانپزشکان بر این باورند که دردی که در حین درمان احساس می کنید، ناشی از درد خود عفونت است و درمان کانال ریشه به خودی خود، دردناک نیست.
مراقبت از دندان پس از درمان کانال ریشه به چه شکل است؟
اگر درمان کانال ریشه شما در چند مرحله انجام می شود، باید دقت کنید که بین درمان نباید چیز سفتی را گاز بزنید. از آن جایی که دندان های شما شکننده شده است؛ این کار می تواند مشکلات زیادی را به همراه داشته باشد. پس از اتمام درمان نیز، مراقبت های مرسوم مانند استفاده مدام از نخ دندان، مسواک و …. نیاز است. اگر مواظب دندان های خود باشید، آن ها می توانند مانند یک دندان معمولی عمر کنند. اما اگر دوباره دچار این مشکل شدید، نگران نشوید. زیرا به احتمال خیلی زیاد باز هم درمان کانال ریشه، اثر بخش خواهد بود.
فواید درمان کانال ریشه
- درمان کانال ریشه به بقای دندان های طبیعی شما کمک می کند: هیچ چیز جای دندان های طبیعی را نمی گیرد به همین دلیل، اغلب درمان های پزشکی در جهت حفظ دندان های طبیعی ارائه می شوند. از این نظر، درمان کانال ریشه نسبت به روش های جایگزین دارای برتری است.
- در وقت و زمان شما صرفه جویی می شود:از مهمترین مزایای درمان کانال ریشه، طول درمان آن است. طول درمان کوتاه، همیشه یک برتری محسوب می شود به خصوص که پای دندان درد در میان باشد.
- از دندان درد خلاص می شوید: یکی از مهمترین دلایلی که افراد به دندانپزشکی مراجعه می کنند، دندان درد شدید است. این روش در کوتاه ترین زمان ممکن درد شما را التیام می بخشد.
- درصد موفقیت بالایی دارد: یکی از مفید ترین و موثر ترین راه هاست. حتی دیده شده که افراد تا سالیان سال بدون مشکل از دندان های عصب کشی شده خود، استفاده کرده اند.
- از کج شدن و بدشکل شدن دندان ها پیشگیری می کند: وقتی دندانی کشیده شود، دندان های مجاور در طول زمان حرکت می کنند و به سوی جای خالی دندان کنده شده می روند. در نتیجه، کندن دندان سبب کج شدگی و بدفرم شدن دندان هایتان می شود. علاوه بر این، کندن دندان به مراتب، هزینه بالاتری نسبت به درمان کانال ریشه خواهد داشت.
سخن پایانی
درمان کانال ریشه چیزی حدود 30 تا 60 دقیقه به طول می انجامد. اما اگر عفونت زیاد باشد، ممکن است دندان پزشک به زمانی بیشتر از یک ساعت نیازمند باشد. بعضی فکر می کنند که کشیدن دندان بهتر از درمان کانال ریشه است. در جواب باید بگویم، همان طور که در بالا هم اشاره کردیم؛ درمان کانال ریشه، عوارض کمتری نسبت به کشیدن دندان دارد. وقتی می توان دندان ها را بدون از بین بردن درمان کرد، کشیدن دندان گزینه خوبی به نظر نمی رسد.
باید بدانید که دندان درد، خود به خود التیام نمی یابد و اگر دچار این مشکل شدید، هرچه سریعتر به دندانپزشکی مراجعه کنید. حتی آنتی بیوتیک و دارو های قوی نیز، نمی توانند درد حاصل از آن را درمان کنند. پیش از آن که برای درمان کانال ریشه پیش قدم شوید، اطلاعات کافی درباره ی آن بدست آورید تا دچار دلهره و نگرانی از این بابت نشوید.
اگر از مطالعه این مطلب لذت بردید، می توانید آن را در شبکه های اجتماعی خود به اشتراک بگذارید تا دوستان شما نیز از آن بهره ببرند.